Τί είναι η κοιλιοκάκη;

Ορισμός (Ιατρικός)

 Η κοιλιοκάκη είναι μια ανοσολογική διαταραχή προκαλούμενη από τη γλουτένη (πρωτεΐνη σιτηρών) σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα με παρουσία : 

1. Ποικίλων εκδηλώσεων σχετιζόμενων με τη λήψη γλουτένης. 
2. Ειδικών αντισωμάτων. 
3. HLA-DQ2 ή/και HLA-DQ8. 
4. Εντεροπάθεια.  

 Η κοιλιοκάκη είναι νόσος που προσβάλλει το λεπτό έντερο μέσω μίας αυξημένης ανοσολογικής απόκρισης στη γλουτένη του σίτου, της σίκαλης και του κριθαριού σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα.

Ο επιπολασμός της νόσου ποικίλει στις διάφορες περιοχές του πλανήτη και υπολογίζεται μεταξύ 0,2%και 2,2 %. Η κλινική εικόνα της κοιλιοκάκης περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα εκδηλώσεων: διάρροια, στεατόρροια, μετεωρισμό, κοιλιακό άλγος και απώλεια βάρους. Υπάρχει και η ασυμπτωματική μορφή της νόσου, με μαλακές ή φυσιολογικές κενώσεις, αίσθημα αδυναμίας, ατονία και μικρή απώλεια βάρους.

Στην παιδική ηλικία η κοιλιοκάκη εμφανίζεται συνήθως μεταξύ του πρώτου και του τρίτου έτους της ηλικίας και συνοδεύεται από διάρροια, μετεωρισμό και υστέρηση στην αύξηση του σωματικού βάρους. Άλλα συμπτώματα της κοιλιοκάκης είναι η αναιμία, βλάβες στα οστά, αιμορραγικές εκδηλώσεις και περιφερική νευροπάθεια.

Η διάγνωση της νόσου επιτυγχάνεται με την ιστολογική εξέταση ιστοτεμαχιδίων που λαμβάνονται από το δωδεκαδάκτυλο κατά τη διάρκεια ενδοσκόπησης και την ανίχνευση στο αίμα ορολογικών δεικτών της νόσου (αντι‐GL‐IgG , αντι‐GL‐IgA, ΕΜΑ‐IgA και αντι‐tTg‐IgA). Η νόσος της κοιλιοκάκης αντιμετωπίζεται μόνο με την εφόρου ζωής τήρηση δίαιτας ελεύθερη γλουτένης.

Σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής. Συνήθως, χορηγούνται σίδηρος, φυλλικό οξύ, ασβέστιο, βιταμίνη Κ και βιταμίνη Β12. Η κοιλιοκάκη έχει καλή έως άριστη πρόγνωση, εφόσον διαγνωστεί έγκαιρα και ο ασθενής ακολουθήσει δια βίου δίαιτα ελεύθερη γλουτένης. 

Συμπτώματα: 

Τυπική κοιλιοκάκη: 

1. Διάρροια
2. Μετεωρισμό κοιλίας
3. Στασιμότητα/απώλεια βάρους
4. Κοιλιακά άλγη
5. Ανορεξία
6. Έμετοι 

Άτυπη κοιλιοκάκη: 

1. Ερπητοειδής δερματίτιδα
2. Σιδηροπενική αναιμία
3. Δυσκοιλιότητα
4. Κοντό ανάστημα
5. Καθυστέρηση της ήβης
6. Οστεοπενία / Οστεοπόρωση
7. Αρθρίτιδα
8. Ηπατίτιδα
9. Οδοντικές Αλλοιώσεις
10.  Νευρολογικές διαταραχές
11.  Δυσκολία στη σύλληψη ή αποβολές 

Σιωπηλή κοιλιοκάκη : 

• Άτομα που παρουσιάζουν απουσία συμπτωμάτων, αλλά
• έχουν θετικούς ορολογικούς δείκτες (αιματολογικά τεστ βγήκαν θετικά) και
• έχουν την τυπική ιστολογική εικόνα λεπτού εντέρου. 

Οι ασθενείς αυτοί συνήθως εντοπίζονται από το screening των ομάδων αυξημένου κινδύνου όπως: 

• Ασθενείς με Σακχαρώδη διαβήτη Τύπου Ι
• Ασθενείς με Σύνδρομο Down κλπ.
• Συγγενείς πασχόντων 

Λανθάνουσα κοιλιοκάκη: 

Αναφέρεται σε ασθενείς: 

1. Ασυμπτωματικούς
2. Με φυσιολογικό βλεννογόνο λεπτού εντέρου (εσωτερικό τοίχωμα) 

Οι ασθενείς αυτοί συχνά έχουν θετικούς ορολογικούς δείκτες (Θετικά αιματολογικά τεστ) και εκφράζουν το HLA-DQ2. 

Αναγνωρίζονται από την παρακολούθηση των ασυμπτωματικών ατόμων που ανήκουν στην ομάδα αυξημένου κινδύνου. 

Τα άτομα αυτά σε ένα μελλοντικό χρόνο θα αναπτύξουν ιστολογικές αλλοιώσεις με ή χωρίς συμπτώματα.